Với tốc độ phát triển được tính từng ngày, hiện nay, trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh nói chung và Quận 12 nói riêng có hệ thống các Siêu thị, Trung tâm thương mại quy mô, hiện đại và không ngừng gia tăng cả về số lượng lẫn chất lượng. Xét về chức năng thì các siêu thị, trung tâm thương mại lại có rất nhiều điểm tương đồng với các khu chợ truyền thống, vì đây cũng là nơi thường xuyên tập trung đông đúc lượng người, hàng hóa cùng nhiều loại phương tiện khác nhau, cũng như những hoạt động mua bán, trao đổi vẫn luôn diễn ra hết sức sôi nổi và sầm uất.

Một số Siêu thị trên địa bàn Quận 12

Có thể nói, so với các khu chợ truyền thống thì công tác PCCC tại đa số Siêu thị, Trung tâm thương mại đều được chú trọng và thực hiện tốt hơn. Từ việc đầu tư, trang bị đầy đủ hệ thống các phương tiện, dụng cụ PCCC hiện đại, có chất lượng, về điều kiện kỹ thuật an toàn PCCC cho công trình theo yêu cầu của tiêu chuẩn quy phạm về PCCC mà chủ đầu tư, đơn vị thiết kế, tư vấn và xây dựng phải thực hiện; cho đến việc lực lượng phòng cháy chữa cháy tại chỗ ngày càng được kiện toàn về kiến thức, kỹ năng, luôn sẵn sàng, tự tin xử lý có hiệu quả các tình huống cháy, nổ khi mới phát sinh; hay việc chủ động phối hợp với cơ quan chức năng tổ chức các cuộc diễn tập phương án chữa cháy và cứu nạn cứu hộ… Tất cả yếu tố trên đã cho thấy một thực tế đáng khích lệ là nhiều Siêu thị, Trung tâm thương mại vẫn luôn có sự quan tâm, ý thức phòng ngừa và cảnh giác cao độ trước nguy cơ cháy, nổ có thể xảy ra bất cứ lúc nào.

Hàng hóa trưng bày tại các Siêu thị trong dịp cuối năm

Song, nói như thế không có nghĩa không còn sai phạm về an toàn PCCC tại các Siêu thị, Trung tâm thương mại. Bằng chứng là qua các cuộc kiểm tra, lực lượng Cảnh sát phòng cháy chữa cháy chuyên nghiệp vẫn phát hiện những tồn tại phổ biến như: hệ thống thiết bị, dụng cụ PCCC hoặc không được bảo dưỡng thường xuyên, hoặc bị che kín, lãng quên trong những góc khuất; trong các kho chứa vẫn hiện hữu thực trạng hàng hóa được bố trí tràn lan cản trở cả đường đi lối lại; tình trạng hoạt động “nửa vời” của hệ thống trung tâm điều khiển về PCCC; một số nhân viên vẫn còn ngơ ngác trong việc xác định đâu là vị trí lắp đặt các đầu báo khói, báo nhiệt và đầu phun chữa cháy tự động…. Đó là những thiếu sót đầy tai hại cần phải được rút kinh nghiệm và khắc phục một cách nghiêm túc.

Bên cạnh đó, trước những ngày Tết đến Xuân về, để đáp ứng tốt nhu cầu mua sắm Tết của người dân, các Siêu thị và Trung tâm thương mại đều đồng loạt nhập khối lượng lớn hàng hóa về cơ sở, đồng thời mỗi ngày đều tiếp nhận hàng trăm ngàn lượt khách đến tham quan, mua sắm nên không thể tránh khỏi sự gia tăng nguy cơ tiềm ẩn cháy, nổ. Chình vì vậy, để bảo đảm an toàn PCCC tại các Chợ, Siêu thị, Trung tâm thương mại trước, trong và sau Tết, Công an Quận 12 khuyến cáo: các Ban Quản lý chợ, đơn vị chủ quản Siêu thị, Trung tâm thương mại; các hộ, đơn vị kinh doanh và người dân tham gia hoạt động thương mại thực hiện nghiêm một số nội dung sau:

1. Đối với Ban Quản lý các Chợ, Siêu thị, Trung tâm thương mại cần:

- Niêm yết nội quy PCCC, biển cấm lửa, cấm hút thuốc ở những nơi có nguy hiểm về cháy, nổ;

- Tách riêng biệt hệ thống điện phục vụ kinh doanh, hệ thống điện chiếu sáng bảo vệ, hệ thống điện phục vụ thoát nạn và chữa cháy; lắp đặt thiết bị bảo vệ (áptomát) cho toàn bộ hệ thống điện, cho từng tầng, từng nhánh, từng ngành hàng và từng quầy, sạp của hộ kinh doanh;

- Bố trí dãy hàng, ngành hàng không cháy hoặc khó cháy xen kẽ giữa các ngành hàng, dãy hàng dễ cháy;

- Không làm thêm mái che cũng như không bố trí quầy sạp, bãi để xe và không để vật tư, hàng hóa trong khoảng cách ngăn cháy giữa các khối nhà của khu vực Chợ với các khu vực lân cận;

Niêm yết đầy đủ các nội quy, quy định về PCCC

- Tại các Siêu thị, Trung tâm thương mại cần: Bố trí cầu thang thoát nạn riêng biệt, có lối ra ngoài trực tiếp. Bố trí phòng lánh nạn tạm thời, bố trí lối thoát nạn dự phòng. Có giải pháp ngăn lửa, chống tụ khói trong cầu thang thoát nạn. Cửa đi lối thoát nạn mở theo chiều thoát nạn, được làm bằng vật liệu không cháy; cửa vào buồng thang thoát nạn là cửa chống cháy và có cơ cấu tự đóng. Có sơ đồ chỉ dẫn thoát nạn cho từng tầng, từng khu vực, từng ngành hàng, có hệ thống đèn chiếu sáng sự cố, chỉ dẫn thoát nạn trên đường và hướng thoát nạn;

- Lắp đặt hệ thống báo cháy, chữa cháy tự động theo quy định; trang bị phương tiện chữa cháy phục vụ việc thoát nạn, cứu người phù hợp với quy mô, tính chất nguy hiểm cháy;

- Thành lập Đội PCCC cơ sở có đủ lực lượng để tổ chức thường trực, tuần tra phát hiện cháy; tổ chức huấn luyện nghiệp vụ PCCC, hướng dẫn thoát nạn và cứu người cho lực lượng này;

- Xây dựng và thường xuyên tổ chức thực tập phương án chữa cháy, cứu người trong nhiều tình huống;

- Khi có cháy xảy ra, nhanh chóng tìm mọi cách báo cháy cho lực lượng Cảnh sát PCCC&CNCH qua số máy 114 hoặc App báo cháy 114, đồng thời báo tin cho Công an nơi gần nhất và tổ chức cứu người, hướng dẫn thoát nạn và chữa cháy kịp thời theo phương án của cơ sở;

Tổ chức các buổi thực tập phương án chữa cháy và CNCH nhằm chủ động hơn khi không may có sự cố xảy ra

2. Đối với các hộ kinh doanh buôn bán cần chấp hành nghiêm các quy định về an toàn PCCC, trong đó đặc biệt chú ý:

- Quản lý chặt chẽ nguồn lửa, nguồn nhiệt, không đốt hương, đốt vàng mã, đun nấu, hút thuốc…trong khu vực buôn bán; quản lý chặt chẽ các hàng, chất dễ cháy; sử dụng an toàn điện và thiết bị điện (tắt các thiết bị khi không cần thiết và khi đóng quầy…) ;

- Không tự ý câu móc điện. Không lấn chiếm, cơi nới ảnh hưởng đến lối đi chung và khoảng cách chống cháy lan (khoảng cách giữa các quầy từ 1,2m đến 2,4m tùy theo dãy quầy) . Không tàng trữ, buôn bán trái phép các chất, hàng nguy hiểm cháy, nổ;

- Chủ động tìm hiểu, học tập để trang bị kiến thức về PCCC, biết cách sử dụng phương tiện, dụng cụ chữa cháy tại chỗ và kỹ năng thoát nạn khi có cháy xảy ra.

3. Đối với người dân khi tham gia hoạt động tham quan, mua bán tại Chợ, Siêu thị và Trung tâm thương mại:

- Không mang chất dễ cháy, chất nổ vào Chợ, Siêu thị và Trung tâm thương mại. Không tự ý sử dụng hoặc làm phát sinh nguồn lửa, nguồn nhiệt;

- Tuyệt đối chấp hành các nội quy, quy định về an toàn PCCC khác;

- Trước khi tham gia hoạt động cần quan sát kỹ các lối thoát nạn đề phòng khi có sự cố cháy, nổ xảy ra thì kịp thời thoát nạn an toàn;

- Khi có sự cố cháy, nổ cần bình tĩnh suy xét, tìm và di chuyển ra lối thoát nạn sẵn có theo đèn chỉ dẫn Exit hoặc nghe thông báo hướng dẫn qua hệ thống truyền thanh; trên đường đi hãy thông báo cho mọi người biết có cháy đang xảy ra; nếu có điều kiện hãy tham gia hướng dẫn, hỗ trợ người già, trẻ em, người tàn tật thoát ra khỏi khu vực nguy hiểm, tham gia chữa cháy, cứu tài sản.