Thực tế cho thấy trong thời qua trên địa bàn thành phố cũng như cả nước đã xảy ra một số vụ cháy nghiêm trọng đối với tàu chở xăng, dầu. Nếu không kịp thời, phát hiện và khống chế được ngọn lửa thì hậu quả để lại sẽ vô cùng lớn không những gây ra những thiệt hại về người, tài sản mà còn ảnh hưởng lớn đến môi trường, môi sinh, sự cố tràn dầu, hóa chất độc hại. Vì vậy khi phát hiện cháy thì công tác chữa cháy giai đoạn ban đầu được xem là “khoảng thời gian vàng”. Bởi vì lúc này, ngọn lửa chưa phát triển và phạm vi cháy chưa lớn nên việc chữa cháy của lực lượng cơ sở dễ dàng đạt hiệu quả cao.Từđóđặt ra vấn đề về việc chữa cháy của lực lượng cơ sở, mà để lực lượng cơ sở chữa cháy đạt hiệu quả thì việc tổ chức cho lực lượng cơ sở học, thực phương án chữa cháy là rất quan trọng và cần thiết. 

Như chúng ta đã biết xăng, dầu là chất lỏng dễ cháy nên chỉ cần có nguồn nhiệt sẽ gây ra cháy, nổ. Các nguyên nhân chủ yếu dẫn đến nguy cơ cháy nổ là: hệ thống điện chưa đảm bảo, còn câu mắc tùy tiện, nguy cơ chập điện rất cao, ống xả của máy tàu không được quấn amiăng cách nhiệt hoặc chưa có biện pháp cách nhiệt an toàn, sử dụng ga, điện, xăng, dầu tùy tiện, không đúng quy trình, môi trường ở hầm máy không thông thoáng dẫn đến nồng độ xăng dầu tích tụ, thuyền viên quản lý nguồn nhiệt chưa đảm bảo an toàn phòng cháy như đun nấu, hút thuốc… trên tàu. Bên cạnh đó thì nguyên nhân còn do chủ tàu chủ quan hoặc muốn cắt giảm chi phí nên chưa đầu tư đúng mức về con người cũng như mua sắm thiết bị bảo đảm an toàn phòng chống cháy, nổ.

Vì vậy để đảm bảo công tác chữa cháy và cứu nạn cứu hộ khi có sự cố cháy, nổ đối với tàu chở xăng, dầu đạt hiệu quả cao nhất thì chủ phương tiện vậnchuyển xăng, dầucó trách nhiệm xây dựng phương án chữa cháy đối vớinhững phương tiện của mình (Theo khoản 2, Điều 8, nghị định 136 thì chủ phương tiệncó trách nhiệm xây dựng phương án chữa cháy đối với phương tiện). Sau khi xây dựng phương án xong thì chủ phương tiện phải tổ chức học lý thuyết cũng như tập luyện phương án chữa cháy và cứu nạn cứu hộ cho nhân viên đối phương tiện của mình. Căn cứ vào tình hình thực tế, đặc điểm nguy hiểm về cháy nổ của phương tiện quản lý chủ phương tiện tổ chức cho nhân viên học và  thực tâp phương án chữa cháy nhằm đáp ứng tốt nhất với yêu cầu nhiệm vụ và phù hợp với tình hình cơ sở vật chất của cơ sở quản lý. Trên cơ sở nội dung lý thuyết đã được học thì việc thực hành rất quan trọng, giúp nhân viên thông thạo, nhuần nhuyễn, nhanh nhạy sử dụng thành thạo các trang thiết bị chữa cháy. Qua quá trình học và thực tập phương án chữa cháy tại phương tiệnthì nhân viên có kiến thức và kinh nghiệm thực tiễn. Từ đó nhân viên có khả năng xử lý tình huốngkịp thời khi phát hiện cháy.

Song song với việc chủ phương tiện xây dựng và tổ chức thực tập phương án chữa cháy đối với phương tiện vận chuyển xăng, dầu cho nhân viên của mình thì để công tác chữa cháy đạt hiệu quả cao nhất thì chủ phương tiện phải chủ độngphối hợp với lực lượng chữa cháy chuyên nghiệp để tổ chức thực tập phương án chữa và cứu nạn cứu hộ đối với phương tiện của mình. Đối với đám cháy xăng, dầu thì chỉ có lực lượngCảnh sát PCCC chuyên nghiệp mới có đủ lực lượng, phương tiện để dập tắt đám cháy khi có sự cố cháy, nổ xảy ra. Khi có yêu cầu phối hợp thực tập phương án chữa cháy của chủ phương tiện thì Cảnh sát PCCC sẽ cử cán bộ phương án xuống khảo sát phương tiện lấy thông tin, số liệu của phương tiện.Từ thông tin,số liệu của phương tiện đó cán bộ phương ánsẽ xây dựng kế hoạch, phương án, kịch bản trình cho Ban chỉ huy phòng ký duyệt. Kế hoạch, phương án, kịch bản sau khi được Ban chỉ huy phòng ký duyệt thì căn cứ vào tình hình thực tế thời gian thực tập sẽ đượcCảnh sát PCCC thông báo, triển khai kế hoạch, phương án, kịch bản cho chủphương tiện và nhân viên biết để phối hợp tổ chức thực tập theo kế hoạch đã đề ra. Từ việc tổ chức thực tập phương án chữa cháy thì sự phối hợp giữa lực lượng Cảnh sát PCCC và đội PCCC cở sở trở nênđồng bộ và nhịp nhàng hơn, góp phần nâng cao hiệu quả trong công tác chữa cháy của lực lượng Cảnh sát PCCC và đội PCCC cơ sở khi có sự cố cháy, nổ xãy ra.

Tuy nhiên trong thực tế thì chủ phương tiện và nhân viên còn chủ quan, lơ là hoặc mang tính đối phó trong việc xây dựng phương án và tổ chức cho nhân viên thực tập phương án vì nhìu lý do như vì lợi nhuận kinh tế nên cắt, giảm các trang thiết bị PCCC, chủ phương tiện và nhân viên chưa nhận thức được tầm quan trọng của việc xây dựng và tổ chức thực tập phương án đối với phương tiện vận chuyển xăng, dầu.Để nâng cao hiệu quả công tác thực tập phương án đối với phương tiện vận chuyển xăng dầu trên tuyến đường thủy thành phố Hồ Chí Minh trong thời gian tới, lực lượng Cảnh sát phòng cháy và chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ - Công an Thành phố Hồ Chí Minh cần tập trung làm tốt một số nội dung sau:

Một là, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát để xử lý các vi phạm quy định đối các phương tiện thủy vận chuyển xăng dầu chưa đảm bảo an toàn PCCC như việc xây dựng phương án chữa cháy, tổ chức thực tập hằng năm của phương tiện, các trang thiết bị PCCC của phương tiện,...Phải có những biện pháp mạnh đối với những phương tiện vi phạm đã có kiến nghị khắc phục nhưng chưa thực hiện để đảm bảo tính răng đe.

Hai là, tăng cường công tác tuyên truyền có những dẫn chứng cụ thể để chủ phương tiện cũng như nhân viên trên phương tiện hiểu được tầm quan trọng của việc xây dựng và tổ chức thực tập phương án PCCC đối với phương tiện vận chuyển xăng dầu. Từ đó có những đầu tư đúng mức cho trang thiết bị, cũng như con người.

Ba là, nâng cao trách nhiệm của người đứng đầu doanh nghiệp, cơ sở trong công tác PCCC đối với phương tiện vận chuyển xăng, dầu trên sông, nâng cao chất lượng của lực lượng PCCC cơ sở, cụ thể: xây dựng, củng cố, kiện toàn về tổ chức đảm bảo biên chế và thường xuyên duy trì tổ chức thực tập phương án hằng năm, nâng cao chất lượng công tác huấn luyện, bồi dưỡng nghiệp vụ PCCC cơ sở, trang bị phương tiện chữa cháy và đảm bảo nguồn kinh phí hoạt động cho lực lượng PCCC cơ sở.

Bốn là, lực lượng Cảnh sát PCCC&CNCH – Công an Thành phố Hồ Chí Minh là lực lượng nồng cốt trong công tác chữa cháy, quản lý Nhà nước về PCCC&CNCH đối vớicác phương tiện thủy vận chuyển xăng dầu hoạt động trên địa bàn Thành phố, nên lực lượng Cảnh sát PCCC&CNCH phối hợp với đội PCCC cơ sở của phương tiện vận chuyển xăng dầu tổ chức thực tập phương án chữa cháy và cứu nạn cứu hộ khi có yêu cầu của chủ phương tiện.

Thài Bình - Đội Cảnh sát PCCC&CNCH Trên sông