Anh Nguyễn Văn Hiệu (SN: 1092) và anh Trần Văn Cư (SN: 1981) là nhân viên của bán hàng của trạm xăng dầu 27-7 cho hay: Khoảng 17h40 ngày 04/03/2014, anh Hiệu và anh Cư đang lúi húi bơm xăng vào xe máy cho khách ở trước đảo bơm của trạm thì bất thình lình một tiếng nổ lớn phát ra từ bể chứa ngầm phía sau làm hai người hồn vía lên mây quăng súng bơm bỏ chạy, khách đổ xăng cũng khiếp vía tháo chạy. Nhưng anh Hiệu và anh Cư nhanh chóng định thần và nhìn lại phía sau đảo bơm thì thấy mớ hỗn độn cùng những đám lửa đang bốc lên gần miêng bể chứa ngầm bên trái (sát văn phòng)  và cả các trụ bơm,  hai anh vội lấy bình bột chữa cháy cứu chữa và dập tắt được các đám cháy.

Tại hiện trường ghi nhận:  Trạm xăng dầu 27-7 có 04 bể ngầm bằng kim loại cùng dung tích 12m3, từ trái qua phải thì bể số 1 để không (ngưng sử dụng được hơn hai tháng do bị thiếu hụt xăng), bể số 2 và số 3 chứa xăng, còn bể số 4 chứa dầu DO; phía trước, trên đảo bơm có 06 trụ bơm gồm 05 trụ xăng và 01 trụ dầu DO (ngoài cùng bên phải). Sau khi nổ: Bể chứa  số 1 bị móp méo và trồi lên đẩy lớp đất đá phía trên trồi thành đống cao một mét; nắp miệng bể bị hất văng cách miệng bể 1,7m  và nằm lẫn lộn với các mảng bê-tông, gạch vữa;  bên trong bể không chứa xăng dầu, chỉ có một số gạch vữa rơi vào, thành bể có vết ám khói đen; toàn bộ các tấm nắp bê-tông của đường rãnh kỹ thuật bị hất bung lên và gãy vỡ, thậm chí một số mảng bê-tông bay cao làm thủng hai  lỗ la-phông của mái che phía trên. Năm trụ bơm xăng  gắn trên đảo bị bung hết lớp kim loại ốp ngoài và bị ám khói nhẹ. Kiểm tra chi tiết một số hạng mục của trạm thấy rằng:  miệng xả van thở của bể chứa số 1 lâu ngày không vệ sinh đã bị bám bụi và gỉ sét rất khó  thoát hơi; vị trí khớp nối của đường ống dẫn xăng vào trụ bơm số 2 (từ  trái qua) bị rò rỉ xăng chảy xuống rãnh phía dưới  gây tích tụ hơi xăng ở các đường rãnh; dây dẫn điện của bảng mạch máy bơm trụ số 3 bị chuột bọ cắn làm bong hở lớp vỏ bọc rất dễ gây phóng tia lửa điện;  các đường rãnh đặt ống công nghệ không được lấp cát như quy định…

Từ kết quả khám nghiệm nhận định: nguyên nhân vụ nổ nhiều khả năng do đường ống công nghệ dẫn xăng vào trụ bơm thứ 2 (từ trái qua) bị rò rỉ làm xăng thoát ra ngoài và bay hơi tích tụ tại các đường rãnh kỹ thuật (rãnh không lấp cát). Mặt khác dây dẫn điện bên trong trụ bơm thứ 3 bị bung hở lớp vỏ cách điện nên khi bơm xăng có thể phóng tia lửa điện từ dây dẫn qua thành trụ bơm bằng kim loại, tia lửa gặp hơi xăng tích tụ  bên dưới lập tức bắt cháy, ngọn lửa theo đường rãnh nhanh chóng lan tới miệng bể chứa số 1; bể này lâu ngày không sử dụng nhưng vẫn còn một lượng hơi xăng tích tụ, nắp miệng lại không được gắn kín (không có gioăng cao su) nên khi hơi xăng cháy theo đường rãnh tới miệng bể đã bắt cháy vào bên trong bể, tốc độ cháy nhanh cộng với không gian tương đối kín đã tạo nên vụ nổ; sau khi bể chứa nổ hất văng miệng, luồng hỗn hợp khí cháy với tốc độ cao lại tràn ngược vào đường rãnh và phá hủy các nắp bê-tông đậy bên trên.

Rất may khi vụ nổ xảy ra không có ai đứng gần bể chứa và đường rãnh kỹ thuật nên không gây thương vong, đám cháy cũng được khống chế kịp thời nên thiệt hại không lớn. Song vụ nổ này một lần nữa lại dấy lên những lo lắng về sự an toàn của các trạm xăng dầu, đặc biệt là các trạm được xây dựng ở nơi dân cư đông đúc. Dễ thấy rằng, trạm xăng dầu 27-7 tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ về cháy nổ vì không tuân thủ các quy định của pháp luật: không lấp cát các đường rãnh, khu vực kinh doanh cafe bên trong trạm không có tường ngăn cháy, khu văn phòng bố trí ngay cạnh bể chứa (quy định là cách 05m), bể chứa ngầm ngay cạnh công trình dân dụng phía sau (quy định là cách 05m đến 14m),  mái che chỉ cao 3,7m (quy định là 4,75m), đảo bơm chỉ cao 10cm so với nơi mặt sân đậu xe (quy định là 20cm), hộp chia điện trong trụ bơm không lắp đặt phòng nổ... Hiện nay vẫn còn khá nhiều cửa hàng kinh doanh xăng dầu không đảm bảo Tiêu chuẩn 4530:2011. Cửa hàng xăng dầu – Yêu cầu thiết kế và Quy chuẩn 01: 2013/BCT về yêu cầu thiết kế cửa hàng xăng dầu cũng như các quy định của nghị định 35/2003/NĐ-CP Quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Phòng cháy và chữa cháy. Và thực tế thời gian qua đã xảy ra khá nhiều các vụ cháy nổ tại cửa hàng xăng dầu trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh và Hà Nội làm những người dân sống gần các trạm xăng dầu không khỏi thấp thỏm “sống trong sợ hãi”. Thiết nghĩ, các cửa hàng xăng dầu phần nhiều được xây dựng trước khi có TCVN 4530:2011và QCVN 01: 2013/BCT, muốn cải tạo nâng cấp cần phải có thời gian và tiền của, song vì sự an nguy của một bộ phận không nhỏ dân chúng, các chủ cửa hàng xăng dầu nên kịp thời sửa đội, di dời để đảm bảo các quy định của pháp luật. Bên cạnh đó, các cơ quan chứa năng cũng cần ráo riết thực hiện lộ trình di dời, nâng cấp các cửa hàng xăng dầu phù hợp với tiêu chuẩn hiện hành, đồng thời nghiêm khắc xử lý các trường hợp sai phạm.

      Anh Quân